Изучувајќи го рамномерното кружно движење во 1 година се запознавме со еден вид периодично движење, кое се повторува во еднакви временски интервали. Сега ќе се запознаеме со еден посебен вид на периодично движење т.н. осцилаторно движење.

Појавите, како што се движење на Земјата околу Сонцето, смената на денот и ноќта, движење на клатното на часовникот, жиците на музичките инструменти, разни видови на нишала, осцилирање на атомите и молекулите во цврстите тела и др., со заедничко име можат да се наречат периодични движења.

Времето за кое се повторува една појава се вика период и се бележи со (Т).
Осцилаторните движења како посебен вид на периодични движења најчесто настануваат како последица на еластични деформации на телата. Кај сите осцилации, движењата се вршат наизменично во две спротивни насоки, околу рамнотежната положба.

Појавата на осцилаторно движење можеме да ја разгледуваме преку примерот осцилирање на тело закачено на пружина (Слика 2)
Кога спиралата не е деформирана, телото се наоѓа во рамнотежна йоложба - тоа е најстабил-
на положба.

Ако телото го изведеме од рамнотежната положба со тоа што ќе ја извлечеме спиралата надолу, ќе се појави сила која тежи да го врати телото во рамнотежна положба. Под дејство на оваа сила телото се движи забрзано при што неговата потенцијална енергија се претвора во кинетичка. Во моментот кога тоа ќе дојде во рамнотежна положба, престанува дејството на таа сила, но тоа по инерција го продолжува движењето понатаму, наспроти силата која сега дејствува во спротивна насока. Движејќи се успорено, телото ќе застане и тогаш целокупната кинетичка енергија ќе премине во потенцијална. Телото ја променува насоката и продолжува забрзано да се движи кон рамнотежната положба кога и се завршува еден циклус, односно една полна осцилација. Понатаму движењето се одвива по истиот редослед. Вакво наизменично преминување на енергијата од еден вид во друг. се смета како едно од најопштите својства на секое осцилаторно движење.

Движење при кое телото ги поминува сите можни положби во двете насоки, доаѓајќи повторно во почетната положба, се вика една полна осцилација. Од слика 2 тоа може да се напише на следниот начин: Ако телото поаѓа од рамно- тежната положба: (0→ A→ 0 → B→0)

Осцилациите на телото може да се случуваат под дејство на гравитационото поле или било кои други околности, но кај сите осцилации се јавува сила која секогаш е насочена кон рамнотежната положба.
Оваа сила се менува и по правец и по големина и се вика повратна сила.

Осцилаторно движење како проекција на кружно движење
Ќе го проследиме движењето на материјална точка М со постојана брзина по кружница со радиус А и при тоа ќе вршиме проекција на една права Р. која лежи во рамнината на кружницата.
Во времето t=Оs материјалната точка се наоѓа во положба М. а нејзина проекција е О'. После некое време од t секунди таа ќе стигне во положба М1 а нејзината проекција во N1. За тоа време радиус векторот А ке го опише аголот α.

По истекот на времето од 1/4Т материјалната точка ќе се најде во положба М2, а нејзината проекција во N2 и т.н. се додека материјалната точка не направи едно цело завртување за време Т. Ако по истиот редослед ги проследиме проекциите од почетокот до крајот на движењето ќе забележиме дека проекцијата ќе направи една осцилација (не потсетува на осцилирање на спирала).
Запомни:
• Сите елементи означени на круж ницата, се елементи на кружното движење.
• Сите елементи означени на правата Р. се елементи на осцилаторното движење.

Од сликата можеме да забележиме дека положбите: О', N4 и N6, се рамнотежни положби.
Растојанието О'Nt е елонгација(х)
Точките N2 и N5, се најоддалечени точки од рамнотежната положба така што растојанијата О'N2, и O'N5, се амплитуди на осцилацијата.
Додека материјалната точка се движеше по кружницата, радиус векторот опишуваше агол а кој пропорционално расте со времето. Според
тоа можеме да напишеме: α:2π=t:T

Карактеристични величини на хармониско осцилаторно движење

Елонгација на хармониско осцилаторно движење

Сега проекцијата на движењето на материјална точка М ќе ја вршиме на временска оска така што ќе го добиеме графикот на функционалната зависност на елонгацијата од времето. (Слика 5).